Khó thu hồi xe máy cũ nát

 

Trong một báo cáo của Cục Đăng kiểm vào năm 2016, tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng đáng lo ngại, đặc biệt ở các thành phố lớn. Ở hai TP chính là Hà Nội và HCM, xe máy chiếm tới 95% số lượng các phương tiện giao thông, tiêu thụ 56% xăng nhưng lượng phát thải hydro carbon chiếm 94%, carbon oxít (CO) chiếm 87% và ôxít nitơ (NOx) chiếm 57%.

 

Thống kê cho thấy hiện Hà Nội có khoảng 6 triệu xe gắn máy đang lưu thông nhưng ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND TP cho biết, có tới 2,5 triệu xe máy đã hết hạn sử dụng từ trước năm 2000. Do vậy, trong đề án liên quan đến việc hạn chế các phương tiện cá nhân dự kiến trình lên HĐND vào tháng 6 tới, TP sẽ tính đến chuyện thu thồi các loại ôtô, xe máy đã quá cũ.

 

Theo đánh giá, đề án thu hồi xe máy còn gặp nhiều khó khăn do đến nay, chưa có một chuẩn thống nhất nào cho niên hạn sử dụng của xe máy. Hơn nữa, các đề án kiểm soát khí thải xe máy cũng liên tục bị dẹp bỏ vì lo ngại đụng chạm tới người dân có thu nhập thấp, trong khi hệ thống giao thông công cộng chưa đủ để thay thế nên có thể gặp phải những phản ứng tiêu cực từ dư luận.

 

Trước những lo ngại trên, TS Phạm Xuân Mai, một chuyên gia giao thông, nhận định quan điểm này có phần chưa chính xác. Việt Nam đã là nước có thu nhập trung bình, không thể lấy lý do tiêu hủy xe máy gây khó khăn cho người thu nhập thấp để biện minh. Chính suy nghĩ này đã khiến không một chính sách nào được phát triển trong những năm qua, xe máy cũ không dám thu hồi, ùn tắc giao thông cũng không dám cấm xe máy.

 

TS cho rằng việc thu hồi là đúng, đồng thời đưa ý kiến về 2 cách để xử lý đối với xe máy. Ngoài quy định niên hạn – tuổi thọ cho xe máy, một giải pháp khác là yêu cầu kiểm định khí thải với định kỳ 1 năm hoặc 6 tháng một lần. Xe không đạt tiêu chuẩn về an toàn và khí thải thì bị đánh phí môi trường cao.

 

Bên cạnh đó cũng có nhiều ý kiến khác ủng hộ sau khi Hà Nội thông báo chuyện thu hồi 2,5 triệu xe máy cũ nát. Thực tế, Quyết định 16 của Chính phủ được ban hành từ 3 năm về trước, thời điểm 1/1/2018 là hạn chót để thu hồi các thiết bị “quá tuổi”, bao gồm tủ lạnh, điện thoại cũ, xe máy... Cuối năm 2015, CSGT Hà Nội từng ra quân “trảm” những phương tiện cũ nát và thu hồi hàng chục xe.